Mục tử đích thực có lòng đam mê nhiệt thành vì đàn chiên
Phẩm chất thứ nhất là niềm đam mê, đam mê “cho đến độ nói với dân của mình: ‘Vì anh em, tôi ghen cái ghen của Thiên Chúa. Một niềm đam mê đến trở thành “điên khùng”, “khờ dại” vì dân của mình. Đây là điều mà chúng ta thường gọi là nhiệt tâm tông đồ, và theo Đức Thánh Cha Phanxicô, một mục tử đích thực không thể thiếu ngọn lửa này ở trong lòng.
Mục tử đích thực biết phân định, quan sát từ sự cám dỗ của sự dữ
Đặc tính thứ hai của người mục tử là phải biết phân định. Mục tử phải biết là trong cuộc sống cám dỗ. Tên cám dỗ là cha của dối trá nhưng mục tử thì không. Mục tử yêu thương, còn tên cám dỗ thì ghen tị. Tên cám dỗ tìm cách lôi ké xa khỏi lòng trung thành, bởi vì cái ghen của Thiên Chúa nơi thánh Phaolô là để mang dân Chúa đến với vị hôn phu duy nhất, để gìn giữ dân Chúa trong sự trung thành với vị hôn phu. Trong lịch sử cứu độ, trong Thánh kinh, nhiều lần chúng ta tìm thấy sự rời xa Thiên Chúa, sự bất trung với Thiên Chúa, sự thờ kính ngẫu tượng giống như là một sự bất trung trong hôn nhân. Do đó mục tử phải biết đâu là nguy hiểm, nơi nào có ân phúc, và đâu là con đường đích thật để rồi biết đồng hành với đàn chiên của mình trong những thời điểm tốt lành và cả trong những giây phút tăm tối, trong những lúc bị cám dỗ, với sự kiên nhẫn để đưa đàn chiên về với đàn.
Mục tử đích thực biết lên án sự dữ và không ngây thơ
Một tông đồ không thể là một người ngây thơ. Không thể nói: A, tất cả đều tốt, đều đẹp, chúng ta đi tiếp… Chúng ta tổ chức lễ hội, tất cả … chúng ta có thể … Bởi vì lòng trung thành với vị hôn phu là Chúa Kitô cần được bảo vệ, mục tử phải biết lên án: cách cụ thể là nói “không”, giống như các bậc cha mẹ nói với các đứa con nhỏ khi chúng bắt đầu bò đến và đặt ngón tay vào ổ cắm điện: ‘Không! Không! Nguy hiểm!!!’ Mục tử tốt lành biết lên án đích danh như thánh Phaolô đã làm.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng nhắc lại chuyến thăm Bozzolo và Barbiana, và giải thích cách chăm sóc đàn chiên của cha Milani. Cha Milani chăm sóc, yêu thương đàn chiên của mình nhưng không phải là để người khác muốn làm gì thì làm.
Châm ngôn của cha Milani khi dạy các thiếu niên là “I care” (tôi quan tâm). Cha dạy các thiếu niên những điều họ phải quan tâm, nghiêm túc, ngược lại với châm ngôn của ngừơi thời đó là “I don’t care” (tôi không quan tâm). Và cha Milani dạy các thiếu niên tiến bước, chăm sóc sự sống của mình và sự “I don’t care” này. Do đó mục tử biết lên án những điều ngược với cuộc sống. Nhiều lần Đức Thánh Cha đã nói “chúng ta đánh mất khả năng lên án và chúng ta muốn đưa đàn chiên tiến bước một tí với tính “hiền lành như bột”; điều này không chỉ là ngây thơ nhưng là “tạo nên điều xấu”. “Sự hiền lành thỏa hiệp” đó có khi là để thu hút sự ngưỡng mộ hay sự yêu mến của giáo dân.
Đức Thánh Cha tóm lại: Thánh Phaolô tông đồ, sự nhiệt thành tông đồ của Phaolô, đam mê, hăng hái: là đặc tính đầu tiên. Ngài là người biết phân định bởi vì thánh nhân biết sự cám dỗ và biết rằng ma quỷ cám dỗ, đó là đặc tính thứ hai. Ngài cũng là người có khả năng lên án những điều gây nên sự dữ cho đàn chiên, đó là đặc tính thứ ba. Và Đức Thánh Cha kết luận với lời cầu cho tất cả các mục tử của Giáo hội, xin thánh Phaolô cầu nguyện với Chúa để tất cả các mục tử chúng ta có thể có 3 phẩm tính này để phục vụ Thiên Chúa. (REI 23/06/2017)